Ρευματοειδής Αρθρίτιδα : Πρέσεξε τη διατροφή σου !

Ενημερώσου σχετικά με τη ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ) !

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα δεν είναι μια απλή υπόθεση. Είναι ασθένεια χρόνια, πολυαρθρική, συμμετρική και φλεγμονώδης, και επιτίθεται κυρίως στις μικρές αρθρώσεις και πιο συγκεκριμένα στον αρθρικό υμένα τους.

Τα αποτελέσματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας είναι πολλά και επίπονα. Η παράλυση, η παραμόρφωση, καθώς και οι εξωαρθρικές εκδηλώσεις είναι μόνο μερικές από τις συνέπειές της.

Το δυσάρεστο με τη νόσο αυτή είναι πως είναι χρόνια και δεν επιδέχεται θεραπείας. Είναι θα λέγαμε μια «ισόβια» νόσος, που μπορούμε απλά με διάφορους τρόπους να την κρατήσουμε στάσιμη ώστε να μην εξελιχθεί, ή να επιβραδύνουμε όσο μπορούμε την εξέλιξη αυτή.

Είναι ασθένεια που αφορά μόνο προχωρημένης ηλικίας άτομα ;

Δυστυχώς όχι ! Η ρευματοειδής αρθρίτιδα δεν σχετίζεται με την ηλικία και μπορεί να προσβάλει άτομο μεγάλης ή και μικρής ηλικίας.

Μάλιστα, η ρευματοειδής αρθρίτιδα παρουσιάζει δύο κατηγορίες :

• Την ρευματοειδή αρθρίτιδα ενηλίκων
• Και την νεανική ρευματοειδή αρθρίτιδα

Ωστόσο, αν και πρόκειται για την ίδια νόσο, η κλινική εικόνα της μιας κατηγορίας διαφέρει κατά πολύ από την κλινική εικόνα της άλλης.

Πώς προκαλείται η ρευματοειδής αρθρίτιδα ;

Η ερώτηση αυτή δεν μπορεί να έχει μια συγκεκριμένη και σαφή απάντηση, ωστόσο πιθανολογείται η ρευματοειδής αρθρίτιδα να οφείλεται σε κληρονομικούς παράγοντες και στο DNA.

Πλέον η ρευματοειδής αρθρίτιδα συγκαταλέγεται στα γνωστά σε όλους αυτοάνοσα νοσήματα, πράγμα το οποίο σημειώνει την δυσκολία του ανοσοποιητικού συστήματος να λειτουργήσει σωστά, με αποτέλεσμα να στρέφεται κατά του ίδιου του οργανισμού και να του επιτίθεται.

Παρά τις εικασίες για την κληρονομικότητα της νόσου, κάτι τέτοιο δεν έχει επιβεβαιωθεί, και δεν είναι ξεκάθαρο ποιές διαδικασίες οδηγούν στην ενεργοποίηση αυτής της επιθετικής στάσης του ανοσοποιητικού προς τον ίδιο τον οργανισμό.

Με ποιά συμπτώματα εμφανίζεται η ρευματοειδής αρθρίτιδα ;

Δυστυχώς η νόσος αυτή είναι εξελικτική, πράγμα το οποίο σημαίνει ότι τα συμπτώματα περνώντας από το ένα στάδιο της νόσου στο επόμενο συνεχώς πολλαπλασιάζονται και επιδεινώνονται.

1^ο στάδιο της νόσου :

• Πόνοι στα δάχτυλα των άνω και κάτω άκρων
• Συμμετρική προσβολή των αρθρώσεων του δεξιού και του αριστερού ημιμορίου
• Δυσκαμψία των δαχτύλων

2^ο στάδιο της νόσου :

• Σπασμοί
• Διόγκωση των αρθρώσεων
• Ερεθισμός του δέρματος, το οποίο παρουσιάζει μια κόκκινη όψη και είναι θερμό
• Δυσκολεύεται πλέον το άτομο να κλείσει την παλάμη του σε γροθιά

3^ο στάδιο της νόσου :

• Δυσκαμψία των άκρων
• Παραμόρφωση των άκρων
• Παλάμες που στρέφονται προς τα έξω
• Δάχτυλα ποδιών που κυρτώνουν

Τελικό στάδιο της νόσου :

• Δυσκαμψία σε σημείο παράλυσης
• Το δέρμα των περιοχών που έχουν προσβληθεί από τη νόσο αρχίζει να παρουσιάζει μικρά ογκίδια
• Προσβολή και των τενόντων, των μυών και των συνδέσμων της περιοχής που έχει προσβληθεί
• Καταστροφή των χόνδρων και εν συνεχεία και του οστού της περιοχής που έχει προσβληθεί
• Οξύς και πολύ έντονος πόνος που δεν υποχωρεί

Επίσης όμως το άτομο, εκτός από αυτά τα σημάδια που αφορούν καθαρά αρθρικές παθήσεις, μπορεί να παρουσιάσει και εντελώς εξωαρθρικές εκδηλώσεις που όμως σχετίζονται άμεσα με τη νόσο αυτή.

Οι εκδηλώσεις αυτές μπορεί να αφορούν :

• τα νεύρα και το νευρικό σύστημα
• την καρδιά
• τα νεφρά
• το γαστρεντερικό σύστημα
• τα μάτια
• τους πνεύμονες
• αλλά και άλλα ζωτικά όργανα

Μπορεί η διατροφή να επηρεάσει την εξέλιξη της νόσου ;

Όπως ήδη αναφέραμε η νόσο αυτή δεν μπορεί να θεραπευθεί. Στόχος λοιπόν η ανακοπή της εξελικτικής πορείας της νόσου.

Μερικά σημαντικά βήματα που βοηθούν σε αυτό είναι :

• Καλή και σωστή διατροφή
• Διακοπή του καπνίσματος
• Διακοπή της κατανάλωσης καφέ ή περιορισμός της αρκετά
• Σωματική άσκηση
• Φυσιοθεραπεία
• Εναλλακτικές μορφές θεραπείας (βελονισμός, μασάζ κ.λ.π.)

Τι περιλαμβάνει η σωστή διατροφή για τη νόσο αυτή ; Τί επιτρέπεται και τί όχι;

Αρχικά θα πρέπει το διατροφικό πρόγραμμα να είναι σταθερό χωρίς μεταβολές θερμιδικές. Τα γεύματα θα πρέπει να είναι σχετικά χαμηλά σε θερμίδες. Τα λιπαρά που καταναλώνονται θα πρέπει να είναι πλούσια (τα ακόρεστα λιπαρά) και χαμηλά (τα κορεσμένα).

Συγκεκριμένα τρόφιμα που ανακουφίζουν από τον πόνο της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και επιβραδύνουν την εξελικτική πορεία της νόσου είναι:

• τα φρούτα όπως: ρόδια, σταφύλια, μήλα, γκρέιπφτουτ, βατόμουρα, μάνγκο, δαμάσκηνα και μπανάνες
• το καστανό ρύζι
• το πλιγούρι βρώμης
• το καλαμπόκι
• το σιτάρι
• η σίκαλη
• το κριθάρι
• το ψωμί ολικής άλεσης
• το ελαιόλαδο
• το πράσινο τσάι
• το ιχθυέλαιο
• το γιαούρτι
• ο κουρκουμάς
• το τζίντζερ και
• το καναβούρι

Τα τρόφιμα αυτά έχουν την ικανότητα να μειώνουν τις ουσίες που προκαλούν φλεγμονή σε άτομα που πάσχουν από ρευματοειδή αρθρίτιδα και οι οποίες εκκρίνονται από το ίδιο το  ανοσοποιητικό σύστημα.

Σημαντική είναι η πρόσληψη βιταμίνης D και ασβεστίου για την υγεία των οστών, ενώ καλό είναι να αποφεύγεται η κατανάλωση του κόκκινου κρέατος που αυξάνει τα επίπεδα της χοληστερόλης και τον κίνδυνο εγκεφαλικών επεισοδίων ή καρδιαγγειακών νοσημάτων, που είναι ήδη ανεβασμένος λόγω της ρευματοειδούς αρθρίτιδας.

Άλλες τροφές που πρέπει να αποφεύγονται είναι τα τηγανητά, ο καφές, τα ανθρακούχα ποτά, τα γλυκά, ο χυμός πορτοκάλι, τα γαλακτοκομικά προϊόντα και ορισμένα λαχανικά όπως η λευκή πατάτα, η ντομάτα, η πιπεριά και οι μελιτζάνες που σε κάποιους μπορεί να επιδεινώσουν τη φλεγμονή.

Συνίσταται η παρακολούθηση από έναν ειδικό γιατρό που θα ενημερώσει το άτομο για όλα τα απαραίτητα και που θα παρακολουθεί στενά την πορεία της νόσου.

Ποιά είναι τα σημάδια που δεν πρέπει να αγνοηθούν και δηλώνουν ότι η νόσος εξελίσσεται;

Μερικές φορές και ενώ κάποιος ασθενής λαμβάνει θεραπεία για τη ρευματοειδή αρθρίτιδα, έχει την τάση να παραβλέπει κάποια μικρά προειδοποιητικά σημάδια που δείχνουν ότι η νόσος εξελίσσεται, προχωράει. Αυτό συμβαίνει είτε γιατί αρνείται μέσα του να δεχτεί οτι μπορεί να ξεκινήσει μια άλλη θεραπεία από αυτή που κατέληξε τελικά μετά από μεγάλη διαδρομή με το γιατρό του, είτε γιατί ο πόνος αυτός είναι τόσο μικρός και ανεκτός σε σχέση με αυτόν που έχει ζήσει στο παρελθόν μέχρι να πάρει την θεραπεία που σχεδόν δεν τον παρατηρεί ή δε του δίνει την απαιτούμενη σημασία. Επειδή όμως η νόσος αυτή δε θεραπεύεται όπως ξαναείπαμε και πιο πάνω, και μπορεί να εξελιχθεί παρόλη τη θεραπεία που λαμβάνει ο ασθενής, πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί για να προλάβουμε άλλες καταστάσεις πιο δύσκολες και μόνιμες. Δώστε λοιπόν βάση στα εξής :

• Οποιοσδήποτε πόνος ή πρήξιμο εμφανιστεί πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό σας. Επίσης οποιαδήποτε αλλαγή συμβεί στην υγεία σας πρέπει να αναφερθεί κι ας νομίζετε οτι είναι άσχετο με την ασθένεια. Αφήστε να το κρίνει ο ειδικός! Όσο πιο γρήγορα αντιμετωπιστεί η αρθρίτιδα, τόσο πιο πιθανό είναι ότι θα αποτραπούν οι μόνιμες βλάβες και τόσο πιο καλή ποιότητα ζωής θα έχει ο ασθενής.
• Οποιαδήποτε αλλαγή στο εύρος της κίνησης μπορεί να προμηνύει την εξέλιξη της νόσου. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι τα δάχτυλά σας δεν ισιώνουν, ή δεν κλείνουν, ή δεν ανοίγουν εντελώς. Μην το θεωρήσετε δεδομένο ότι δεν λειτουργούν όπως πριν. Ο γιατρός θα βοηθήσει με διάφορες υποστηρικτικές συσκευές να ενισχύσει το εύρος κίνησης και να καλυτερεύσει την καθημερινότητά σας.
• Αν παρατηρήσετε αλλαγές στον τρόπο που εκτελείτε μια δραστηριότητα σε σχέση με πριν, πρέπει να δώσετε μεγάλη προσοχή. Για παράδειγμα εάν αυθόρμητα επιλέγετε ρούχα που δεν έχουν κουμπιά επειδή σας δυσκολεύουν στο κούμπτωμα, μη το αγνοήσετε. Προφανώς ενοχλήστε με την συγκεκριμένη κίνηση και την αποφεύγετε. Η έγκαιρη ενημέρωση του γιατρού θα σταματήσει τυχόν εξέλιξη της φλεγμονής.
• Ενημέρωσε το γιατρό για τυχόν νέες αρθρώσεις που πονούν ή είναι ευαίσθητες. Ο γιατρός μετρώντας σε κάθε επίσκεψη πόσες αρθρώσεις είναι πρησμένες και πονούν διαπιστώνει αν η νόσος προχωράει ή όχι. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα μπορεί να ξεκινήσει με τις αρθρώσεις των δαχτύλων των χεριών και των ποδιών και προχωρώντας να παρατηρηθεί και στον αγκώνα και στους ώμους, στους γοφούς, στους αστραγάλους κ.α.
• Δώστε σημασία όταν οι αρθρώσεις σας αλλάζουν όψη. Όταν λίγο παραμορφώνονται, η αλλάζουν κλίση, τότε η ασθένεια έχει προσβάλει τους ιστούς και τα οστά και είναι σημάδι ότι η ρευματοειδής αρθρίτιδα εξελίσσεται. Ενημερώστε το γιατρό σας με την παραμικρή αλλαγή.

Συμπέρασμα

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια ασθένεια που περιορίζει κατά πολύ τον ασθενή στις καθημερινές του συνήθειες όταν είναι σε έξαρση. Όπως και όλα τα αυτοάνοσα μπορούν να είναι σε καταστολή με τη βοήθεια ειδικής θεραπείας και σκοπός του κάθε γιατρού είναι η καλυτέρευση, η στασιμότητα και η αποφυγή της εξέλιξής τους. Με τη βοηθεία και άλλων παραγόντων όπως είναι η διατροφή, η γυμναστική, η φυσικοθεραπεία κ.α μπορεί η καθημερινότητα του ασθενούς να είναι ποιοτική και χωρίς πολλές εξάρσεις.