Ανοσοποιητικό Σύστημα : Αλήθειες & Ψέματα | Τί πρέπει να Γνωρίζεις

Υπάρχουν πολλές διαφορετικές θεωρίες για το πώς μπορεί κάποιος να ενισχύσει το ανοσοποιητικό του σύστημα.

Άλλες από αυτές έχουν επιστημονική βάση και τεκμηρίωση και άλλες στηρίζονται στην παράδοση και τα γιατροσόφια.

Άλλες είναι αλήθεια … και άλλες είναι ψέματα.

Για να προφυλάξεις καλύτερα την υγεία σου αρκεί να γνωρίζεις τί τελικά ισχύει και τί όχι. Τί βοηθάει την προφύλαξη του οργανισμού σου από επικίνδυνους ιούς και μικρόβια, τί τον θέτει σε απόλυτο κίνδυνο και τί είναι απλά χάσιμο χρόνου.

Αναλαμβάνει να “πολεμά” για εσένα κάθε λογής ιούς, μικρόβια, βακτήρια, μύκητες, παράσιτα, ασθένειες, ρύπους, στρες, ταλαιπωρία … και γενικά οτιδήποτε μπορεί να πλήξει την καλή λειτουργία του οργανισμού σου και να θέσει σε κίνδυνο την υγεία σου (ή ακόμα και την ίδια σου τη ζωή) !

Ας μην μακρυγορούμε όμως άλλο. Όλοι γνωρίζουμε λίγο-πολύ τι κάνει το ανοσοποιητικό σύστημα και πόσο σημαντικό είναι. Επίσης όλοι έχουμε ακούσει μερικά πράγματα σχετικά με το τί βοηθά και τί εμποδίζει την καλή λειτουργία του ανοσοποιητικού μας συστήματος.

Ας δούμε τώρα ποια από αυτά αληθεύουν όντως … και ποια είναι απλά μύθοι !

Αλήθειες & Ψέματα

Ψέμα : Όλοι γεννιόμαστε με ανοσοποιητικό σύστημα εξίσου δυνατό & υγιές !

Κάτι τέτοιο δεν έχει καμία απολύτως βάση αλήθειας. Κάθε νέα ζωή που έρχεται στον κόσμο διαθέτει έναν γενετικό χάρτη μοναδικό. Υπάρχουν μωράκια που ήρθαν στον κόσμο με προβληματικό ανοσοποιητικό σύστημα (ανοσοανεπάρκεια), γεγονός που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό την μετέπειτα ζωή τους.

Επίσης, ένα άτομο που θα γεννηθεί με απόλυτα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να νοσήσει στην πορεία της ζωής του. Εξωτερικοί παράγοντες μπορούν να διαταράξουν την ομαλή λειτουργία ενός ανοσοποιητικού συστήματος προκαλώντας του σοβαρές διαταραχές. Το έντονο στρες, ο διαβήτης, η ανεπαρκής σίτιση … είναι καταστάσεις που μπορούν να επιδράσουν αρνητικά στην λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και να προκαλέσουν προβλήματα υγείας (περισσότερο ή λιγότερο σοβαρά).

Αλήθεια : Τα φρούτα & τα λαχανικά βοηθούν στην απόκτηση ενός δυνατού ανοσοποιητικού συστήματος.

Αυτή είναι αναμφίβολα μια μεγάλη αλήθεια που την έχουμε ακούσει όλοι από μικρά παιδιά. Πάντα οι γονείς μας μας κυνηγούσαν να φάμε ένα φρούτο ή τα λαχανικά μας (που σαν παιδιά δεν τα θέλαμε καθόλου).

Υπάρχουν αδιαμφισβήτητες επιστημονικές μελέτες που πιστοποιούν την αναγκαιότητα της κατανάλωσης φρούτων & λαχανικών στο καθημερινό μας διατροφολόγιο. Δεν είναι απλά υπερβολή ! Το μεγαλύτερο μέρος των γευμάτων μας θα πρέπει να απαρτίζεται από φρούτα και λαχανικά (ποικίλα & με διαφορετική διατροφική αξία).

Με αυτό τον τρόπο εξασφαλίζουμε στον οργανισμό μας μεγάλο εύρος βιταμινών, θρεπτικών στοιχείων & πολύτιμων φυτικών ινών. Επίσης λαμβάνουμε ωφέλιμα αντιοξειδωτικά στοιχεία που βοηθούν στην καταπολέμηση διαφόρων ασθενειών και δυσλειτουργιών του οργανισμού.

Ένα πιάτο “ουράνιο τόξο” θα σου προσφέρει ευρεία προστασία από πληθώρα ασθενειών.

Ψέμα : Μπορώ να καταπολεμήσω κάθε ασθένεια με διατροφικά συμπληρώματα & βιταμίνες.

Δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα. Το “ακριβώς” όμως χρήζει διευκρίνισης. ‘Οταν μιλάμε για καταπολέμηση ασθενειών, η δήλωση είναι μάλλον ακριβέστατη ως προς την ψευδή της διάσταση, ωστόσο στο επίπεδο της πρόληψης και της θωράκισης του οργανισμού τα σκευάσματα αυτά δύνανται να “παίξουν” το ρόλο που τους αναλογεί. ‘Ετσι, μια ποιοτική πολυβιταμίνη σίγουρα θα σε βοηθήσει να καλύψεις μεγάλο εύρος των ημερήσιων αναγκών του οργανισμού σου. Ωστόσο αυτό δεν είναι από μόνο του αρκετό. Πρόκειται για το ένα σκέλος της προσπάθειας, που αποδίδει τα μέγιστα, μόνα αν είναι πλήρης.

Από την άλλη, πολλές από τις βιταμίνες που λαμβάνουμε είναι υδατοδιαλυτές. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως δεν έχουν την δυνατότητα να αποθηκεύονται στον οργανισμό, αλλά αποβάλλονται μέσω των ούρων (γι΄αυτό θα πρέπει να εξετάζουμε και αυτόν τον παράγοντα στην επιλογή κάποιου σκευάσματος, αφού η αναφορά στην ετικέτα, και μόνο πληθώρας βιταμινών και στοιχείων δεν μπορεί να αποτελεί αυτοσκοπό). Γι’αυτό τον λόγο απαιτούνται πολλά μικρά υγιεινά γεύματα μέσα στην ημέρα. Με αυτό τον τρόπο εφοδιάζεις τον οργανισμό με μικρές ποσότητες βιταμινών και θρεπτικών συστατικών που τα αξιοποιεί εκείνη τη στιγμή.

Αλήθεια : Ο ύπνος βοηθάει στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος.

Ο ύπνος βοηθάει γενικότερα σε οτιδήποτε έχει να κάνει με την υγεία του ανθρώπου. Μιλάμε όμως για τον σωστό ποιοτικό ύπνο !

Μια ισορροπημένη ρουτίνα ύπνου βοηθάει σε μεγάλο βαθμό την ξεκούραση του οργανισμού και το “χτίσιμο” ενός δυνατού ανοσοποιητικού συστήματος. Αντίθετα η μακρόχρονη έλλειψη ύπνου (ή ο κακός ποιοτικά ύπνος) συνήθως ακολουθούνται από εμφάνιση προβλημάτων υγείας.

Τα περιστασιακά επεισόδια αϋπνίας δεν αποτελούν λόγο ανησυχίας. Το πρόβλημα ξεκινά να είναι ανησυχητικό όταν γίνεται χρόνιο. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται ιατρική παρακολούθηση και κατάλληλη θεραπευτική αγωγή (την οποία θα κρίνει ο γιατρός).

Ψέμα : Η καταπολέμηση των ασθενειών επιτυγχάνεται μόνο με τη λήψη αντιβιοτικών.

Οι περισσότεροι έχουν (λανθασμένα !!!) αυτή την άποψη. Η αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών (χωρίς να υπάρχει πραγματική ανάγκη) αντί να ισχυροποιεί τον οργανισμό και το ανοσοποιητικό σύστημα, επιτυγχάνει το ακριβώς αντίθετο ! Δηλαδή – όπως έχουν δείξει πολλές μελέτες – ο οργανισμός φαίνεται πως συνηθίζει τη χρήση τους με αποτέλεσμα τελικά να αποδυναμώνεται το ανοσοποιητικό σύστημα.

Αυτό καθυστερεί τη δράση τους με τον χρόνο (όταν πραγματικά θα υπήρχε ανάγκη να δράσουν άμεσα !), ενώ παράλληλα μειώνουν την φυσική δράση του ανοσοποιητικού συστήματος που σταδιακά αδρανεί.

Είναι λοιπόν λύση να μην παίρνω καθόλου αντιβιοτικά ; Τα αντιβιοτικά τα λαμβάνουμε μόνο όταν το κρίνει ο γιατρός απαραίτητο. Δεν αποτελεί λύση ούτε η συνεχής λήψη τους αλλά ούτε και η αλόγιστη αποφυγή τους. Και οι δύο αυτές ακραίες καταστάσεις μπορούν να θέσουν την υγεία του ατόμου σε σοβαρότατο κίνδυνο.

Αλήθεια : Η σωματική άσκηση ευνοεί την καλή λειτουργία του οργανισμού & του ανοσοποιητικού του συστήματος.

Η σωματική άσκηση (όπως και η σωστή διατροφή αλλά και ο ποιοτικός ύπνος) είναι το τρίπτυχο ενός γερού οργανισμού. Η τακτική σωματική δραστηριότητα (όχι απαραίτητα έντονης έντασης ή μεγάλης χρονικής διάρκειας) κρατούν το ανοσοποιητικό σύστημα υγιές & δυνατό. Ο οργανισμός ολόκληρος τείθεται σε λειτουργία με τη σωματική άσκηση.

Στην πραγματικότητα αν και η σωματική άσκηση δεν έχει άμεση σχέση με το ανοσοποιητικό σύστημα, φαίνεται πως τελικά προσφέρει πολλά έμμεσα οφέλη.

Το καρδιαγγειακό σύστημα, το πεπτικό σύστημα, το λεμφικό σύστημα, το μυϊκό σύστημα, το νευρικό σύστημα, ο εγκέφαλος … όλα λειτουργούν πολύ καλύτερα με λίγα λεπτά προπόνησης καθημερινά.

Ψέμα : Κατά την βρεφική/παιδική ηλικία το ανοσοποιητικό σύστημα δεν είναι ακόμα διαμορφωμένο γι’αυτό τον λόγο απαιτείται η φύλαξη του παιδιού σε αποστειρωμένο περιβάλλον.

Φυσικά κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Με την φύλαξη ενός παιδιού σε αποστειρωμένο περιβάλλον (μακριά από κάθε λογής μικρόβια) αποτρέπεις την “εκγύμναση” και ενίσχυση του ανοσοποιητικού του συστήματος. Έτσι, όταν τελικά (σε πιο μεγάλη ηλικία) θα έρθει αντιμέτωπο με κάποιο μικρόβιο, ο οργανισμός του δε θα ξέρει πως να αντιδράσει και θα τεθεί σε μεγαλύτερο κίνδυνο η υγεία του.

Δε χρειάζεται υπερβολική αποστείρωση των πάντων που έρχεται ένα παιδί σε επαφή. Είναι σημαντικό να κρατάς τους βασικούς κανόνες υγιεινής αλλά χωρίς υπερβολές.

Αλήθεια : Ένας υγιής οργανισμός δεν μπορεί πάντα να αντιμετωπίσει από μόνος του μια ασθένεια ή μόλυνση.

Πράγματι το σώμα σε πολλές περιπτώσεις αναλαμβάνει απόλυτα την ίαση από ιούς, βακτήρια ή ασθένειες. Ωστόσο αυτό δεν είναι πάντα εφικτό. Ακόμα και ένας απόλυτα υγιής άνθρωπος με ένα απόλυτα λειτουργικό και εύρυθμο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί κάποια στιγμή να μην αντέξει σε έναν μεγάλο αριθμό ισχυρών παθογόνων στοιχείων.

Συνήθως αυτές οι ασθένειες είναι χρόνιες και συνοδεύονται από διαστρεβλωμένες ανοσολογικές εξετάσεις που δεν αφήνουν σαφή εικόνα της πραγματικής κατάστασης του ατόμου.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, όπως αυτή, απαιτείται κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, καθώς και τακτική ιατρική παρακολούθηση.

Ψέμα : Καταλαβαίνεις ένα ασθενές ανοσοποιητικό σύστημα από ποικίλα συμπτώματα (όπως ο πονοκέφαλος, η δυσφορία, το κοιλιακό άλγος, ο πόνος στην καρδιά).

Αυτό δεν έχει κάποια επιστημονική βάση ή αλήθεια. Όντως τα παραπάνω συμπτώματα συχνά μπορεί να υποδηλώνουν κάποια σοβαρότερη πάθηση ή δυσλειτουργία του οργανισμού.

Αυτό όμως δε σημαίνει απαραίτητα ότι σχετίζονται με ένα εξασθενημένο ή ανεπαρκές ανοσοποιητικό σύστημα.

Συνήθως η ανεπάρκεια ανοσίας του οργανισμού εκδηλώνεται με άλλα (πιο ιδιαίτερα) συμπτώματα. Το άτομο με εξασθενημένο ανοσοποιητικό τείνει να παρουσιάζει συχνά κρυολογήματα μέσα στη διάρκεια του έτους (περισσότερες από 4-5 φορές) ενώ η καθεμία από αυτές τις φορές παρουσιάζει σημαντικά μεγαλύτερη διάρκεια σε σχέση με το φυσιολογικό (δηλαδή περισσότερο από 15 ημέρες).

Το άτομο εμφανίζει συχνά υψηλό πυρετό, χρόνιες ασθένειες, επαναλαμβανόμενες μολυσματικές παθήσεις και ευπάθεια σε συγκεκριμένα παθογόνα.

Αλήθεια : Η καλή ψυχολογία βοηθά για έναν γερό οργανισμό.

Ναι ! Μια αισιόδοξη στάση ζωής, μια θετική ψυχολογία και μια καλή διάθεση στην καθημερινότητά μας μπορεί να μας βοηθήσει να διατηρήσουμε έναν υγιή οργανισμό.

Υπάρχουν σχετικές έρευνες που αποδεικνύουν μεγάλη συσχέτιση της ψυχολογίας με την γενική υγεία ενός ατόμου. Άλλωστε η καλή ψυχολογία είναι και το βασικό συστατικό για ένα υγιές σώμα.

Ψέμα : Τα εμβόλια είναι περιττά και θέτουν σε κίνδυνο την υγεία του ατόμου.

Αυτό είναι ένα από τα μεγαλύτερα λάθη που κάνουμε. Γενικά φαίνεται πως οι απόψεις σχετικά με τον εμβολιασμό διίστανται. Υπάρχουν δύο αντιφατικές απόψεις που διαχωρίζουν τα άτομα σε 2 βασικές κατηγορίες. Υπάρχουν αυτοί που είναι “υπερ” και αυτοί που είναι “κατά” του εμβολιασμού. Το αξιοσημείωτο είναι πως και οι 2 πλευρές φαίνεται να έχουν εξίσου τρανταχτά επιχειρήματανα να προβάλλουν.

Στις πιο πολλές περιπτώσεις τα εμβόλια δεν κρύβουν κινδύνους και δεν προκαλούν καθόλου (ή έστω μόνο ελάχιστες και μικρής σοβαρότητας) παρενέργειες. Τις περισσότερες μάλιστα φορές ο σωστός εμβολιασμός μπορεί να σώσει ζωές !

Ωστόσο δεν λείπουν και οι περιπτώσεις που όντως ο εμβολιασμός έχει προκαλέσει σοβαρά προβλήματα στο άτομο. Άλλοτε είναι είτε λόγω προβλημάτων υγείας είτε άλλων λόγων που θα πρέπει να αναφερθούν στον γιατρό πριν από τον εμβολιασμό.

Υπάρχουν συγκεκριμένες παθήσεις όπου ο εμβολιασμός αντενδείκνυται, ενώ υπάρχουν και περιπτώσεις που είναι πραγματικά επιβεβλημένος.

Η πιο σωστή αντιμετώπιση είναι αυτή της σωστής ενημέρωσης. Μόνο ένας ειδικός γιατρός μπορεί να σου απαντήσει με ασφάλεια τί είναι καλύτερο για την δική σου περίπτωση. Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει πάντως να είναι ενημερωμένος αναλυτικά για το ιατρικό ιστορικό σου.

Ψέμα : Οι αλλεργίες είναι σημάδι ασθενούς ανοσοποιητικού συστήματος.

Μάλλον θα λέγαμε ισχύει το αντίθετο. Οι αλλεργίες συνήθως υποδηλώνουν υπερβολική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος στα ερεθίσματα που δέχεται από το περιβάλλον.

Με άλλα λόγια, ο οργανισμός αντιδρά σε κάτι μικρής σημασίας όπως θα αντιδρούσε μπροστά στον πιο επικίνδυνο εχθρό του.

Αυτό όμως τελικά έχει πολύ σοβαρές επιπτώσεις για τον οργανισμό και την υγεία του ατόμου. Η συνεχής “μάχη” του οργανισμού με το οτιδήποτε, τελικά τον εξασθενεί και βλάπτει την γενικότερη υγεία του.