Η αφυδάτωση είναι μια σωματική δυσλειτουργία που εκδηλώνεται με έντονα συμπτώματα ζάλης, ναυτίας, κόπωσης και αδυναμίας. Ορισμένες φορές το άτομο που έχει υποστεί αφυδάτωση είναι πιθανό να εμφανίσει ακόμα και έντονες μυϊκές κράμπες.
Μήπως σου θυμίζει κάτι ;
Μήπως χτυπάει κάποιο καμπανάκι ;
Πόσες φορές έχεις αισθανθεί έτσι άσχημα στις καλοκαιρινές διακοπές σου ή ακόμα στις προπονήσεις σου στο γυμναστήριο ;
Μήπως τελικά “ξεχνάς” να δώσεις στον οργανισμό σου το νερό που χρειάζεται ;;;
Ας δούμε μαζί λοιπόν πώς θα μάθεις να “ακούς” & να κατανοείς το σώμα σου ώστε να προλάβεις ή να αντιμετωπίσεις περιπτώσεις αφυδάτωσης …
Αφυδάτωση : Είναι τόσο Σπάνια όσο Νομίζουμε ;
Πολλοί θεωρούν πως η αφυδάτωση είναι μόνο “καλοκαιρινό θέμα” και εκδηλώνεται πάντα με ακραία σωματικά φαινόμενα (όπως αυτά που προαναφέραμε).
Ήρθε λοιπόν η ώρα να “διαλύσουμε” ακόμα έναν μύθο !
Είναι αλήθεια πως η αφυδάτωση είναι πολύ πιο πιθανό να συμβεί κατά τους “θερμούς” καλοκαιρινούς μήνες … χωρίς όμως αυτό να είναι απόλυτο.
Επιστημονικές έρευνες έδειξαν ότι το ανθρώπινο σώμα κατά ένα συντριπτικό μέρος του (σχεδόν το 50 έως 70 %) αποτελείται από νερό !
Όταν τα επίπεδα νερού του σώματος μειώνονται σημαντικά (για διάφορους λόγους που θα δούμε μαζί παρακάτω) τότε μιλάμε για “αφυδάτωση του οργανισμού”.
Τι σημαίνει όμως πραγματικά ένας αφυδατωμένος οργανισμός ;
Την κατακόρυφη μείωση του νερού στο σώμα ακολουθεί μια επίσης κατακόρυφη μείωση μερικών σημαντικών χημικών στοιχείων … γνωστών ως ηλεκτρολύτες.
Οι ηλεκτρολύτες (κάλιο & νάτριο) αποβάλλονται από το σώμα με τον ιδρώτα.
Έτσι, με μια έντονη εφίδρωση, χάνεις μεγάλη ποσότητα των στοιχείων αυτών … την οποία φυσικά θα πρέπει να αναπληρώνεις !
Αφυδάτωση & Εποχές του Χρόνου
Όλοι – λόγω της έντονης ζέστης – έχουμε συνδέσει την αφυδάτωση με το καλοκαίρι και τους θερμούς του μήνες.
Όμως η αφυδάτωση στην πραγματικότητα δεν έχει εποχές !
Ακόμα και κατά τους κρύους μήνες του χειμώνα είναι εξαιρετικά πιθανό να αφυδατωθεί κάποιος. Σαφώς όχι λόγω της εξωτερικής θερμοκρασίας (θερμοκρασίας περιβάλλοντος), αλλά εξαιτίας άλλων παραγόντων που οδηγούν σε αυξημένη εφίδρωση το σώμα (έντονη σωματική άσκηση, ασθένεια, πυρετός) και εξαιτίας ελλιπούς πρόσληψης υγρών κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Σαφώς λοιπόν το καλοκαίρι – ως ακόμα ένας επιβαρυντικός παράγοντας για τον οργανισμό εξαιτίας των πολύ υψηλών θερμοκρασιών του – είναι μια πιο επικίνδυνη εποχή για “αφυδάτωση” του οργανισμού … αλλά σίγουρα δεν είναι η μοναδική !
Καλοκαίρι & Παράγοντες που ευνοούν την Αφυδάτωση
Το καλοκαίρι και οι υψηλές θερμοκρασίες – όπως ήδη τονίσαμε – είναι σαφώς μια εποχή υψηλής & επικινδυνότητας για κρούσματα “αφυδάτωσης”.
Όμως δεν είναι μόνο η έντονη ζέστη που οδηγεί το σώμα μας σε κακουχία, αλλά και μια σειρά από λάθη που (πολλοί από εμάς) κάνουμε συχνά !
Νο 1 : Μη Προσαρμογή της Πρόσληψης Νερού
Πολλοί από εμάς παραλείπουμε την προσαρμογή της πρόσληψης νερού (και υγρών γενικότερα) από τη μία εποχή του χρόνου στην άλλη.
Όμως το σώμα σου και ο οργανισμός σου δεν έχουν την ίδια ανάγκη για νερό το καλοκαίρι και το χειμώνα !
Το καλοκαίρι τα υγρά που “χάνεις” εξαιτίας της ζέστης, της θάλασσας, της ηλιοθεραπείας, των αθλητικών δραστηριοτήτων … είναι πολύ περισσότερα από όσα φαντάζεσαι. Θα ήταν λοιπόν λογικό να αυξήσεις το νερό που καταναλώνεις ώστε να αναπληρώνεις αυτά τα υγρά που χάνεις.
Το κάνεις όμως ; Και – αν ναι – το κάνεις στο βαθμό που πραγματικά χρειάζεται ο οργανισμός σου ;
Νο 2 : Λανθασμένη Επιλογή Φαγητού
Σίγουρα έχεις ακούσει για διάφορες τροφές που “αγαπούν” το καλοκαίρι. Η πλούσια σύστασή τους σε νερό καλύπτει τις βασικές ανάγκες ενυδάτωσης του οργανισμού κατά τους θερμούς καλοκαιρινούς μήνες χωρίς να επιβαρύνει ιδιαίτερα το στομάχι & την πεπτική διαδικασία.
Μερικές τέτοιες τροφές είναι σίγουρα το καρπούζι (και τα φρούτα γενικότερα), τα λαχανικά, τα χόρτα, οι φρέσκοι χυμοί, το γιαούρτι.
Ποιες είναι όμως τότε οι “λανθασμένες τροφές” για το καλοκαίρι ; Ποιες τροφές μπορούν να “προκαλέσουν” αφυδάτωση στον οργανισμό και γιατί ;
Και όμως – όσο απίστευτο και αν σου ακούγεται – υπάρχουν τροφές που δεν ενδείκνυνται για τους θερμούς μήνες του καλοκαιριού (και σε ορισμένες περιπτώσεις ούτε και για τους χειμερινούς).
Καθώς το νερό διαδραματίζει σημαντικό ρόλο για τη σωστή λειτουργία (και επιβίωση) του οργανισμού, είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνεται επαρκώς.
Μια από τις βιοχημικές διαδικασίες του οργανισμού κατά την οποία το νερό του σώματος παίζει καθοριστικό ρόλο είναι και η πεπτική διαδικασία.
Το νερό παίζει έναν ρόλο “ρυθμιστή της θερμοκρασίας” στο σώμα.
Ως γνωστόν, καθώς ο οργανισμός περνά στην φάση της πέψης των τροφών, αυξάνει την εσωτερική του θερμοκρασία.
Τί συμβαίνει όμως όταν/αν τα επίπεδα νερού του σώματος είναι υποβαθμισμένα ;
Τότε – και μη έχοντας ικανή ποσότητα ώστε να ελέγξει/ρυθμίσει τη θερμοκρασία των οργάνων – ξεκινούν διαφόρων ειδών δυσλειτουργίες να βγαίνουν στην επιφάνεια.
Από απλή πεπτική δυσκολία έως αδυναμία συγκέντρωσης & έντονη δυσφορία.
Ο εγκέφαλος του ανθρώπου αποτελείται σχεδόν κατά το 85 % από νερό, και για να δουλεύει σωστά απαιτείται επαρκής ενυδάτωση του οργανισμού καθημερινά ;
Μερικά λοιπόν από τα τρόφιμα που θα πρέπει να “ξεχάσεις” είναι τα εξής :
- τα αλλαντικά
- τα επεξεργασμένα τρόφιμα
- τα fast foods
- τα τηγανητά
- το αλκοόλ
- το αλάτι
- τα προϊόντα με πολλά συντηρητικά
- η ζάχαρη
- τα συμπληρώματα πρωτεΐνης
Νο 3 : Αλκοόλ αντί για Νερό
Πολλοί συνηθίζουν το καλοκαίρι την κατανάλωση ελαφρώς αλκοολούχων ποτών (όπως μπύρα, κοκτέιλ, συσκευασμένα αλκοολούχα ποτά) αντί του νερού.
Αυτό είναι ένα πραγματικά τεράστιο λάθος !
Τα συγκεκριμένα ποτά – όχι μόνο δεν προσφέρουν ενυδάτωση στον οργανισμό αλλά – αφαιρούν κιόλας από αυτόν προκαλώντας του έντονη αφυδάτωση & αίσθημα κακουχίας.
Αυτό συμβαίνει επειδή το αλκοόλ προκαλεί στον οργανισμό μια εσπευσμένη ανάγκη για απομάκρυνση των υγρών από το σώμα (μέσω διούρησης, μέσω κένωσης, μέσω εφίδρωσης) … και μάλιστα σε βαθμό πολύ μεγαλύτερο συγκριτικά με άλλα ποτά ή ροφήματα που καταναλώνουμε στην καθημερινότητά μας.
Τόσο το δέρμα όσο και οι μύες του σώματος αφυδατώνονται, μεταβάλλοντας παράλληλα τα ορμονικά επίπεδα και προκαλώντας χαρακτηριστικές δυσλειτουργίες όπως : δυσλειτουργία κίνησης, δυσκαμψία, εμφάνιση δερματικών παρενεργειών (εξανθημάτων, ακμής, κοκκινίλων, αλλαγών στην όψη της επιδερμίδας).
Νο 4 : Καφέδες & Τσάγια
Μπορεί οι κρύοι καφέδες & τα κρύα τσάγια να σου ακούγονται πολύ δροσιστικά και ενυδατικά … αλλά στην πραγματικότητα δεν είναι !
Πρόκειται για πολύ διουρητικά υγρά που προωθούν την ταχεία αποβολή υγρών από το σώμα (μέσω διούρησης ή εφίδρωσης).
Το ίδιο ισχύει και για όλους τους χυμούς με ζάχαρη του εμπορίου, τα αναψυκτικά & τα άλλα ροφήματα που περιέχουν μεγάλη ποσότητα ζάχαρης, καφεΐνης ή άλλων χημικών στοιχείων.
Νο 5 : Κάπνισμα & Αφυδάτωση
Σίγουρα δεν είναι η πρώτη φορά που ακούς ότι το κάπνισμα προκαλεί πρόωρη γήρανση της επιδερμίδας & εμφάνιση ρυτίδων !
Ξέρεις γιατί ;
Ο καπνός – εκτός από καρκίνο αλλά και πληθώρα άλλων σοβαρών ασθενειών – προκαλεί και καταστροφή του κολλαγόνου, με αποτέλεσμα η επιδερμίδα να αφυδατώνεται και να γερνά πρόωρα !
Οι ειδικοί μιλούν για “γήρανση 2 φορές πιο γρήγορη” για τους καπνιστές έναντι των μη καπνιστών !
Η αφυδάτωση που προκαλεί στην επιδερμίδα ο καπνός είναι τόσο μαζική, ώστε να απαιτείται καθημερινά (!) η κατανάλωση τουλάχιστον 10 μεγάλων ποτηριών νερού ώστε να αντισταθμιστεί η ζημιά !
Επίσης σημαντική βοήθεια παίζει και η σωστή διατροφή. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνες Ε και C είναι εξαιρετικά ωφέλιμες για άτομα που καπνίζουν (βλ. φράουλες, ντομάτες, πιπεριές, ελαιόλαδο, ακτινίδια, αβοκάντο, καρύδια, και φυσικά πορτοκάλια).
Νο 6 : Κλιματιστικά στο Φουλ
Καθώς πιάνουν οι ζέστες, τα κλιματιστικά αρχίζουν να δουλεύουν υπερωρίες !
Πόσο όμως μπορούν να μας προφυλάξουν τα κλιματιστικά πραγματικά από την αφυδάτωση ;
Μπορεί τα κλιματιστικά να μας χαρίζουν μια πρόσκαιρη ικανοποίηση & δροσιά, αλλά μακροπρόθεσμα κρύβουν πολλούς κινδύνους.
Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις αφυδάτωσης & έντονων πονοκεφάλων από τη χρήση κλιματιστικών κατά τη διάρκεια των θερμών μηνών του καλοκαιριού.
Το φαινόμενο αυτό σχετίζεται κυρίως με τον τρόπο λειτουργίας του κλιματιστικού.
Καθώς τα κλιματιστικά στοχεύουν στη δημιουργία “ξηρού περιβάλλοντος”, απορροφούν την υγρασία από τον χώρο … αλλά και από τον οργανισμό μας.
Επιπλέον, όντας σε ένα πολύ δροσερό περιβάλλον αισθάνεσαι σημαντικά μικρότερη ανάγκη για κατανάλωση υγρών (δίψα).
Αυτό σε κάνει να αισθάνεσαι όμορφα και δροσερά, ενώ στην πραγματικότητα ο οργανισμός σου έχει “στραγγιχτεί” και χρειάζεται άμεση ενυδάτωση !
Ακριβώς λοιπόν επειδή – ειδικά σε δροσερά περιβάλλοντα με χρήση κλιματιστικού – η αφυδάτωση περνά απαρατήρητη, δε θα πρέπει να παραλείπεις τη ρουτίνα ενυδάτωσης του οργανισμού σου (εσωτερικά και εξωτερικά).
Ποιες Τροφές να προτιμήσω για να Ενυδατωθώ σωστά ;
Η σωστή διατροφή είναι το Α και το Ω για να αποφύγεις την αφυδάτωση και να παραμένεις υγιής & δραστήριος … ακόμα και τις πιο θερμές καλοκαιρινές ημέρες.
Μερικές τροφές είναι πλούσιες σε νερό, άλλες είναι πολύ ωφέλιμες σε χρήσιμες βιταμίνες … πάντως το σίγουρο είναι πως με τις παρακάτω τροφές δεν γίνεται να κάνεις λάθος !!!
Νο 1 : Πράσινα Φυλλώδη Λαχανικά
Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά θα έπρεπε να είναι η βάση της διατροφής του κάθε ανθρώπου … καλοκαίρι & χειμώνα !!!
Είναι εξαιρετικά χαμηλή σε θερμίδες τροφή, ενώ προσφέρει πληθώρα ωφέλιμων βιταμινών, ιχνοστοιχείων, αντιοξειδωτικών και – βεβαίως – πολύτιμων φυτικών διαιτητικών ινών.
Επιπλέον τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι πολύ πλούσια σε νερό, αλλά και βιταμίνη C, βήτα-καροτίνη και φυλλικό οξύ που προσφέρουν αντιγήρανση, ενυδάτωση & φρεσκάδα στην κουρασμένη επιδερμίδα.
Νο 2 : Φράουλες
Οι φράουλες είναι ένα φρούτο επίσης εξαιρετικά πλούσιο σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνη C, βιταμίνες του συμπλέγματος Β, βιταμίνη Α, κάλιο και μαγνήσιο.
Τα ισχυρά αντιοξειδωτικά τους (ανθοκυανίνες, ελλαγικό οξύ, καμφερόλη, κερσετίνη) προφυλάσσουν την επιδερμίδα από καρκίνο αλλά και από την πρόωρη γήρανση.
Τόσο οι φράουλες όσο και τα άλλα μούρα, θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται στη διατροφή όλων καθώς :
- ενυδατώνουν τον οργανισμό (αποτελούνται κατά 91 % από νερό)
- καταπολεμούν τα καρδιαγγειακά νοσήματα
- προλαμβάνουν διάφορες μορφές καρκίνου
- προσφέρουν υγεία & θρέψη στον οργανισμό
- καταπολεμούν την παχυσαρκία
- προάγουν ένα πιο υγιές διατροφικό πρόγραμμα
- αυξάνουν το προσδόκιμο ζωής
- μειώνουν τον κίνδυνο εγκεφαλικών επεισοδίων
- καταπολεμούν την υπέρταση
- βοηθούν στη ρύθμιση των επιπέδων του σακχάρου στο αίμα
Νο 3 : Καρπούζι
Μια άλλη πολύ αγαπημένη καλοκαιρινή επιλογή διατροφικής δροσιάς είναι αναμφίβολα και το καρπούζι.
Για πολλούς είναι ο “βασιλιάς των καλοκαιρινών φρούτων” και αυτό όχι τυχαία.
Καθώς είναι το φρούτο με το περισσότερο νερό (σχεδόν 92 %) αλλά και πλούσιο σε ηλεκτρολύτες, αποτελεί πραγματικά άριστη επιλογή για αναπλήρωση όλων των σημαντικών ιχνοστοιχείων που χάνεις κατά την εφίδρωση.
Περιέχει βιταμίνη Α, βιταμίνη C, βιταμίνη Β6, κάλιο, λίγο νάτριο, άφθονα αντιοξειδωτικά στοιχεία, λυκοπένιο και πολλά ωφέλιμα αμινοξέα.
Έχει λίγες θερμίδες και ελάχιστα λιπαρά και αποτελεί ιδανική τροφή για αδυνάτισμα.
Νο 4 : Κρύες Σούπες
Μια πολύ καλή επιλογή καλοκαιρινού γεύματος – κάτι δηλαδή ελαφρύ, εύπεπτο, υγιεινό & ενυδατικό – είναι και οι κρύες σούπες.
Μπορείς να φτιάξεις δικούς σου απίστευτους θρεπτικούς συνδυασμούς ώστε να φας υγιεινά, να ενυδατώσεις τον οργανισμό σου & να πάρεις άφθονες βιταμίνες αλλά και ενέργεια.
Οι σούπες λαχανικών είναι σαφώς μια πολύ δυνατή επιλογή για κάθε ώρα της ημέρας.
Πώς θα Καταλάβω ότι Χρειάζομαι Ενυδάτωση ; (Συμπτώματα Αφυδάτωσης)
Τα παρακάτω συμπτώματα (καμπανάκι ότι ο οργανισμός σου χρειάζεται περισσότερο νερό άμεσα !) είναι δοσμένα με τη σειρά που εμφανίζονται … ανάλογα με το ποσοστό αφυδάτωσης που έχει υποστεί ο οργανισμός σου !
- 1 % : ξεκινά το αίσθημα της δίψας
- 2 % : πιο έντονη επιθυμία για νερό και απώλεια όρεξης
- 3 % : σοβαρή δίψα & ξηροστομία
- 5 % : πονοκέφαλος, απώλεια συγκέντρωσης, υπνηλία
- 6 % : μούδιασμα των άκρων
- 7 % : κατάρρευση σταδιακά όλων των συστημάτων του οργανισμού
- 10 % και άνω : σοβαρή δυσλειτουργία του οργανισμού & πιθανότητα θανάτου
Leave A Comment